Kutsal Yazılar bir bütündür. Kutsal Yazılar, bir bütün olduklarından dolayı da kurtuluş tarihindeki motifler, olaylar ve peygamberlikler birbirleriyle bağlantılıdır. Hal böyleyken, Kutsal Yazıların içerisinde Çıkış temasıyla ilgili muhtelif ve hatta paralel motifler bulunmaktadır.
Motiflerin varlık amacı, Tanrı’nın kurtarış planındaki geleceğe vurgu yapmaktır. Böylelikle Tanrı, geçmiş ile gelecek arasındaki tematik birliği göstermiş ve Eski Antlaşma’daki peygamberliklerin amacını Yeni Antlaşma döneminde hem açıklamış hem de gerçekleştirmiş olacaktır.
Eski Çıkış ile Yeni Çıkış arasında da bir bağlantı vardır. Örneğin, tarihsel Çıkış, Tanrı’nın kurtarış planının ve yönteminin nasıl olduğunu gösterir ve bir manada da örüntü oluşturur. Tanrı’nın, kendi halkını esaretten nasıl kurtardığını, esaretin gerçekte nasıl bir esaret olduğunu ve halkını kurtaracak olan önderin nasıl birisi olduğuna dair bazı örüntüler içermektedir.
İsrail halkı Mısır’dan çıkarıldıktan sonra, halka bazı ilave vaatler de verilmişti. Şöyle ki, Tanrı’nın seçmiş olduğu halkın yalnızca Mısır’dan çıkmakla kalmaması ancak aynı zamanda “yeni” bir çıkış olacağına ilişkin bazı vaatlere sahip olacağı bildirilmişti. Eski Çıkış, üç temel kutsal epoch içerir: a) kurtuluş (Mısır’dan Çıkış), b) antlaşmanın takdisi ve c) mirasın tamamlanması (Kenan’daki yaşam).
Yeni Çıkışın Motifleri
Kutsal Yazıların merkezinde Mesih vardır. Mesih ve O’nun çarmıhta yaptıkları Kutsal Kitap temasının tam merkezinde yer alarak geçmiş ile geleceği birleştirme görevi görmektedir. Nitekim Eski Antlaşma’da veya tarihse Çıkış’ta vaat edilenler, kuşkusuz geleceğe işaret olup vaatlerin tümü Mesih’te tamamlanmıştır. Bu bağlamda Eski Antlaşma’daki Çıkış’u okurken, Yeni Antlaşma paralelliklerini de unutmamak gerek.
Dolayısıyla eski ve yeni Çıkış’u birbirine bağlayan ve tamamlayan bazı motifler şunlardır:
a. Kurtuluş
Tarihsel Çıkış’ta kurtuluş su vasıtasıyla oldu. İsrail halkı sulardan geçerek kurtuldu ve Mısırlılar bozguna uğradı. Tarihsel Çıkış’la bağlantılı olarak Malaki 4.bölümde vaat edilen İlyas gelecek ve halkı kurtuluşa hazırlayacaktı. Yeni Çıkış’ta ise Vaftizci Yahya geldi ve halkı kurtuluş için hazırladı.
b. Doğruların Zulüm Görmesi
Eski Antlaşma’da doğrular zulüm gördü. Hem Mısır’dan Çıkış bölümünde hem de diğer pasajlarda (ör: Daniel kitabında) doğrular, doğru oldukları için zulüm görüyorlardı. Aynı durum Elçi Pavlus tarafından vurgulanıyor ve ilk başta İsa tarafından anımsatılmıştı.
c. Yeni Fısıh
Nasıl ki tarihsel Çıkış’ta bir fısıh söz konusuydu, yeni Çıkış’ta da bir fısıh’a ihtiyaç vardı. Mezmur yazarı 49.Mezmur’da bundan söz etmiştir. Dolaysıyla yeni fısıh da Son Akşam Yemeğinde tamamlandı.
d. İsrail’in Yeniden Bir Araya Getirilmesi
Amos 9.bölümde vaat edilen birleşme, İsa ve elçileri tarafından amaçlandı. Tanrı’nın halkı (yani gerçek İsrail) Tanrı Sözünün vaaz edilmesiyle, Mesih’e olan imanla bir araya getirilecekti.
e. Ölüm ve Diriliş
Hezekiel 36 ve 37.bölümlerdeki ölü yürekler yeniden diriltiliyor. Yürekler Tanrı’dan uzaklaşmasına rağmen, 36 ve 37.bölümlerde Tanrı o yüreklere yeniden can vereceğini vaat ediyor. Bu vaat Mesih’in dirilişinde ve vaat edildiği üzere Ruh’un dökülmesinde gerçekleşiyor.
f. Antlaşmalar ve Dağ
Musa’ya benzer bir kral, Davut hanedanlığından, Yahuda soyundan gelecek ve sonsuza dek İsrail’i yönetecekti. Matta, Yeni Antlaşma’da Mesih’in soy ağacının Davut’a ve Yahuda’ya dayandığını vurguluyor. Böylelikle Mesih geldi ve gerçek İsrail’i, yani Kiliseyi sonsuza dek yönetiyor ve yönetecektir.
Bunun yanı sıra Yeni Antlaşma, tüm ulusları kapsayacak şekilde, diğer tüm antlaşmaların tamamlayıcısı olacaktı. Yeremya 31 ve Yeşaya 2 bu konudaki vaatleri sıralıyor.
g. Mirasın Tamamlanması
Mesih Siyon’da ortaya çıktığında, evrensel barış her şeye egemen olacaktı (Mez. 110). Mesih bu dünyaya geldiği zaman, Matta 28.bölümde, tüm gücü ve egemenliği, ölümü ve günahı ortadan kaldırarak elde etti ve krallığını beyan etti.
